"Galduta sentitzen dira, arreta beraien hizkuntzan jaso ezean"

Monika Masa, San Lazaro egoitzako zuzendaria eta Ainhoa Castrillejo, Erizain laguntzailea San Lazaro egoitzan eta Euskara batzordeko kidea

Bai Euskarari Saria jaso du Biharkok aurten eta erakunde horrek kudeatzen duen egoitzetako bat da Elgoibarko San Lazaro. Gaur egun, 48 egoiliar daude bertan eta 60 bat lagunek egiten dute lan. Pandemiak ezarri dizkien mugak malgutzen ari dira pixkanaka eta laster lehenera itzuliko direla espero dute.

Nola daramazue urtebete hau, pandemia dela-eta?

(A.C.) Oso gogorra izan da, baina jabetu gara lan-talde oso ona daukagula eta lana oso ondo irten da. 

(M.M.) Egoera honetan denok argi izan dugu zein den gure betebeharra eta gure esku egon den guztia egin dugu Covid19-ari hesia jartzeko. Oso gogorra da eta izaten jarraitzen du, hau ez baita bukatu.

(A.C.) Kalean beste normaltasun bat ikusten da, baina egoitzetan oraindik gure mugatuta gaude eta psikologikoki oso gogorra da. Egoiliarrak ere irten ezinda egon dira eta laguntza psikologikoa eman zaie.

Zahar etxeak izan dira sektore kaltetuetako bat. Zein neurri hartu dituzue pandemiari aurre egiteko?

(M.M) Etxea sektoretan banatu dugu. Lehen egoiliar guztiak elkarrekin egoten ziren eta orain talde txikiagoetan banatuta daude: solairuka banatu ditugu eta solairu bakoitzean ematen zaie behar duten zerbitzua. Langileak ere ahalik eta gutxien mugitzen dira solairu batetik bestera.

Irakaspenik edo zerbait positiborik atera duzue azken urtebete honetan?

(M.M.) Pandemia hasi zenean ikusi genuen mundu guztia laguntzeko prest zegoela, denok helburu bera pertekatzen genuela: egoiliarrak eta gu geu ondo egotea. Pandemia honek balio izan dit ikusteko lantalde ona dugula eta konpromiso handia duela.

(A.C.) Jendearen konpromisoa handia izan da, egia da. Oso gogrra izan da egoiliarrentzat familia ikusi gabe egotea. Oso ausartak izan dira. Jendea kalean ikustean bukaera ikusten ari dira, ea laster itzultzen garen lehengo egoerara. 

Etorkizunera begira, zein asmo edo proiektu dituzue?

(M.M) Ikusi beharko dugu neurriak nola etorriko diren. Momentuz, sektoreak mantenduko ditugu. Egoitza irekia zen, egoiliarrak nahi zutenean irten zitezkeen lehen eta hori berreskuratzea polita izango litzateke.

(A.C.) Sektoretan banatu eta zerbitzu guztiak horrela ematea oso gogorra izan da, eta egunero gauzak aldatzen eta hobetzen aritu gara. Lanean ikasten da eta, aurtengoa ikasketa handia izan da.

Zaintzaren gaia lehen lerrora ekarri du pandemia honek. Behar besteko garrantzia ematen diogu zaintzari? Eta adinekoen zaintzari?

(A.C.) Ez dut uste behar besteko garrantzia ematen diogunik zaintzari. Bai zaintzan aritzen diren langileak eta bai egoiliarrak ere, gizartearentzat azkenak dira. Aurten konturatu gara lantalde bikaina osatzen dugula eta gizartean ez dugu hori islatuta ikusten.

(M.M) Oraindik ez da ezagutzen barruko lana eta ez da balioan jartzen egiten den esfortzu guztia. Pandemiarekin ikusi da jendeak gehiago baloratzen duela lan hori, barruko lan hau gehiago ikusi da. 

Euskarak zer garrantzia du zuen lanean? Norberaren lehen hizkuntzan arreta emateak badu eragin positiborik?

(M.M) Arreta eta zerbitzua norberaren hizkuntzan jasotzea garrantzitsua da. 

(A.C.) Egoiliarrek arreta bere lehen hizkuntzan jasotzeak garrantzia handia du. Badugu egoiliarren bat edo beste, adibidez, gaztelaniaz egitea kosta egiten zaiena eta euskaraz arreta jasotzea beraientzat lasaitasun bat da, beste konfiantza bat ikusten dute. Ez badute arreta beraien hizkuntzan jasotzen, galduta sentitzen dira.

Zergatik eskuratu behar da Bai Euskarari Ziurtagiria? Zein arrazoi emango zenukete ziurtagiria eskuratzeko?

(M.M) Arrazoia? Egoiliarrek euskarazko zerbitzua izateko aukera bermatzeko. 

(A.C.) Euskaraz zerbitzua ematea premiazko arreta bat delako, horregatik eskuratu beharko litzateke Bai Eskarari Ziurtagiria. 

Larraitz Olaizola

Biharkoko zuzendari teknikoa

“Funtsezkoa iruditzen zaigu euskarazko zerbitzua bermatzea”

Bai Euskarari Saria jasoko duzue. Zer da zuentzat sari hau jasotzea?

Egia esan, Biharkok saria jasotzea eguneroko lana ondo egitearen sinonimoa da. Funtsezkoa iruditzen zaigu euskarazko zerbitzua bermatzea, eta zuek bezalako erakunde batek lan hori aitortzea eskertzekoa da. Urte zaila izan da, baina uste sendoa dugu, zaintza egokiekin, berotasunean eta hurbiltasunean arreta jarrita eta gure adinekoen ama hizkuntza erabilita, errazagoa dela edozein krisi gainditzea. Pandemiak eragin handia izan du erabiltzaileengan, eta une horietan gure zerbitzuaren indarguneetako bat hurbiltasuna bermatzea izan da, euskara informazioa transmititzeko bide gisa erabilita.

Zer da Biharko? Zer zerbitzu eskaintzen dituzue?

Biharko Gipuzkoako egoitzetan eta eguneko zentroetan kudeaketa integraleko zerbitzuak eskaintzera bideratutako enpresa da, eta gizarte-zerbitzuekin lotutako beste baliabide batzuk ditu. Benetan, zentzu guztietan eskaintzen duguna laguntza bat da, pertsonen bizitzako azken urteei aurre egiteko laguntza bat ez ingurune pertsonaletan, baina bai hurbilekoetan eta goxoetan. Hurbiltasun hori dela eta, duen handitasun guztian, ematen diren zerbitzuak kalitatezkoak dira.

Zerk egiten du berezi Biharko?

Esan dugun bezala, Biharko eta erakunde horrekin lotura duten pertsonak berezi egiten dituena tratuan dugun gertutasuna da. Zuzendaritzako pertsonetatik hasi eta zentroan zeharkako zerbitzuak ematen dituzten pertsonetaraino, adineko pertsonarekiko eta ondoan dugun pertsonarekiko hurbiltasuna eta berotasuna dira Biharko benetan berezi egiten dutenak. Hurbiltasun hori ekintza zehatzetan ikusten da, gure lanean euskara erabiltzean, adibidez. Euskara oso errotuta dagoen tokietan (Azkoitia, Elgoibar, Orio, Getaria...) langileek hizkuntza ezagutzea eta ama hizkuntza eta norberaren hizkuntza gisa izatea da erabiltzaileak bizitzarekin konektatuta egotea dakartenak.


Bai Euskarari Ziurtagiria duzue, ‘Zerbitzua euskaraz’ maila. Zertan lagundu dizue ziurtagiriak?

Ziurtagiri hau errekonozimendu bat da, baina baita gure sustraiak eta zerumuga ez ditugula galdu behar oroitzeko tresna ere. Izan ere, garrantzitsua da lan hori aitortzea, baina aitortzen dena ez da ekintza puntual bat, baizik eta ibilbide bat eta etorkizun bat. Horregatik, lan asko eta ondo egiten da, gure sustraiak non dauden ahaztu gabe eta urtez urte, aldaketaz aldaketa, euskarak gure lanean eta tratuan presente jarrai dezan lan eginda.

#BaiEuskarariSariak2021 ekitaldian egindako elkarrizketa: